Beata Ewa Białecka

ZNAKOMITA KOBIECOŚĆ

Nieprzypadkowo tytułowym obrazem najnowszej wystawy Beaty Ewy Białeckiej „Znakomita Kobiecość” jest obraz pt. Rozalia z Palermo. Dzielna Dziewica, Święta Liberata, obraz namalowany w czasie pandemii. Przedstawia on kobietę w przyłbicy – nowym atrybucie, który stał się synonimem aktualnego czasu. W ikonografii religijnej święta ta znana jest jako patronka chroniąca przed zarazą. Podanie głosi, że podczas znalezienia relikwii Rozalii miała ustać zaraza, która nękała miasto Palermo i okolicę. Obraz/wizerunek osoby świętej znowu jest zasadny, być może nawet mógłby skupiać myśli widza i spełnić funkcję przypisaną jedynie obrazom epifanijnym, mającym moc odkupieńczą, ocalającą, współczesny rodzaj hierofanii. Rozalia to święta patronka, opiekunka, duchowa przewodniczka, kobieta, której przynależny jest szacunek. Obraz ten otwiera całą galerię przedstawień kobiet – bowiem głównym tematem obrazów Beaty Ewy Białeckiej niezmiennie pozostaje kobieta. Ukazana zwykle przez pryzmat ikonografii chrześcijańskiej – kobieta współczesna, kobieta ikona, matka, święta, kapłanka. Pewna siebie, silna, majestatyczna, męska w swojej fizyczności, jednocześnie spokojna wręcz patetyczna.

Galeria Arttrakt zaprezentuje już po raz drugi, po 8 latach, wystawę tej wybitnej, polskiej artystki. Pokazane zostaną prace z lat 2015-2021. Obrazy powstałe w ostatnich latach, nadal – co niezwykle charakterystyczne dla Białeckiej – powstają w dialogu tradycyjnej ikonografii chrześcijańskiej ze współczesną kulturą wizualną, zaś stylistycznie nawiązują do obrazów starych mistrzów. Nawiązanie do kanonu przedstawień kobiet – Matki Boskiej czy Świętych, umożliwia Białeckiej pewną grę z konwencją, co zdaje się być ciekawym zabiegiem w kontekście współczesnych teorii postfeministycznych. Obrazy te mają niezwykle aktualną i jednocześnie uniwersalną wymowę. Znajdziemy w nich bowiem wyrażenie doświadczenia kobiecości nie tylko jako siły i mądrości, ale również tego powiązanego z treściami eschatologicznymi, z cierpieniem czy stratą. Paradoksalnie jakże bliskie doświadczeniu macierzyństwa, któremu Białecka poświęca sporo uwagi, jako temu przez które kobieta często jest definiowana. Aspekt opłakiwania, lamentu, żałoby, emocji, które są udziałem ról społecznych jakie pełni kobieta odnajdziemy min. w pracach z cyklu Must Have czy w obrazie Siedmiobolesna. Prace z wyhaftowanymi „stygmatami” są rodzajem współczesnych relikwiarzy tak istotnych dla religii chrześcijańskiej, wotywne dłonie i stopy symbolizują wieczną miłość i absolutne oddanie.

W obrazowaniu Białeckiej znamienne jest ograniczenie palety barwnej do kilku odcieni cielesnych tint, szarości, błękitów, bieli, czerni oraz symbolicznej czerwieni, która w pracach najnowszych przyjmuje zupełnie inny odcień a jej wydźwięk zarezerwowany dotąd tylko do pojedynczych, symbolicznych motywów, zdaje się ustępować miejsca funkcji dekoracyjnej rozlewając się na większą powierzchnię płótna. Najnowsza praca Beaty Ewy Białeckiej prezentowana na wystawie nosi tytuł Pokój dla kobiet zmęczonych. Jest to zapowiedź zmian. Nowe rozwiązania formalne odczytuję jako swego rodzaju hołd dla wielkich artystek.

Technika haftu zastosowana w niektórych pracach prezentowanych na wystawie nawiązuje do tradycyjnie przypisywanego kobietom rękodzieła, jednocześnie haftowane w kolorze motywy wprowadzają element niezwykle dekoracyjny do surowych, mrocznych i niemal monochromatycznych przedstawień. Trzeba podkreślić, że strona formalna prac, warsztat, są dla artystki równie ważne jak warstwa treściowa.

Obrazy Beaty Ewy Białeckiej możemy odczytywać na wielu poziomach, wyszukując w tej autorskiej opowieści o Kobiecie subwersywnych znaczeń i nowych kontekstów. Łącząc sfery sacrum i profanum, opowieść ta staje się uniwersalną.